Is éard is Cumann Gaelach nó Cuallacht ann, ná grúpa nó sochaí gaelach  i gcoláiste nó ollscoil. Bíonn an chumann mar spás sóisialta do ghaeilgeoirí an choláiste úd, a eagraíonn imeachtaí agus feachtais ar mhaitheas an Ghaeilge a chur chun cinn agus pobail Ghaelacha a thógáil is a neartú ar a gcampais éagsúla. 

Molaimid leathanach Instagram a chruthú, áit is féidir leat imeachtaí do Chumann nua a chuir chun cinn agus teacht ar ghaeilgeoirí eile. Uaidh sin is féidir leat imeacht tús bliana, ar nós PopUp Gaeltacht nó maidin chaifé a chuir chun cinn. Déan cinnte go ndéanann tú fógraíocht ar d’imeacht agus déan tacaíocht a lorg ó d’Aontas Mac Léinn nó Roinn na Gaeilge i do choláiste. Ag an imeacht is féidir leat labhairt le daoine eile agus suim i gcumann nua a mheas. Tá an Chomhordaitheoir Tríú Leibhéal lán sásta tacú leat an chuspóir seo a bhaint amach, trí cheardlann, aiscíní, imeachtaí agus tacaíochtaí a chuir ar fáil. Déan teagmháil léi ag Tá an seoladh ríomhphoist seo á chosaint ó róbait thurscair. Tá ort JavaScript a chumasú le hamharc air.

Reachtálann an Chonradh imeachtaí áirithe atá dírithe ar thacaíocht a thabhairt do mhic léinn, is féidir tuilleadh eolais a fháil thíos. 

Ag gach craobh tá coiste déanta suas de dhaoine tofa le gnéithe áirithe d’obair na craoibhe a dhéanamh. Anseo, tá cur síos déanta ar na róil choitianta, agus tá míniú tugtha ar an ghnáth obair a bhíonn ar siúl acu. 

Níl anseo ach treoir ar chuid de ghnéithe na bpost, agus is fiú cuimhneamh go dtagann dualgais dhifriúla faoi chúram oifigigh éagsúla ó am go chéile, ag brath ar an bhliain, an choláiste agus araile. Freisin, ag brath ar an gcraobh, is minic nach bhfuil go leor de na hoifigigh seo ar a gcoistí acu, agus d’fhéadfadh oifigigh eile a bheith ann nach bhfuil luaite anseo. 

Oifigigh Shinsearacha

• An Cathaoirleach: Is minic a thugtar Uachtarán nó Reachtaire ar an oifigeach seo chomh maith. Bíonn an Cathaoirleach freagrach as obair an choiste. Stiúrann siad an obair atá ar siúl ag an gcoiste, agus is urlabhraí iad don chraobh go poiblí. 
• An Leas Chathaoirleach: Cuidíonn an Leas Chathaoirleach leis an gCathaoirleach ina gcuid oibre, agus glacann siad dualgais an Chathaoirligh nuair nach féidir leis an gCathaoirleach iad a dhéanamh. 
• An Rúnaí: Bíonn an Rúnaí freagrach as comhfhreagras na craoibhe. Tá sé faoina gcúram le miontuairiscí a choinneáil ag na cruinnithe, tuairiscí a ullmhú, foirmeacha a líonadh agus araile. 
• An Cisteoir: Bíonn an Cisteoir freagrach as cúrsaí airgid na craoibhe, ag déanamh bainistíocht ar chaiteachas agus ag déileáil le hiarratais airgid, deontais, táillí ballraíochta agus araile. De ghnáth beidh cinnithe airgid le déanamh in éineacht leis an Reachtaire, agus le ionchur ón gcoiste go leathan. 

Oifigigh Sóisearach

• An tOifigeach Caidreamh Poiblí / An tOifigeach Teicneolaíochta: Oibríonn an tOifigeach ná na hOifigigh seo le na baill agus an pobal a choinneáil ar an eolas faoin méid atá ar siúl. Stiúrann siad na leathanaigh ar na meáin shóisialta agus cuireann siad amach na ríomhphoist sheachtainiúla muna dtagann sin faoi chúram an Rúnaí. Déanann siad grafaicí a dhearadh do phostaeir agus fógraíocht ghinearálta an chumainn. 
• An tOifigeach Siamsaíochta: Bíonn an tOifigeach Siamsaíochta freagrach as imeachtaí a eagrú. San áireamh anseo, tá freagracht le ceol a eagrú, suíomhanna a shocrú agus araile. 
• An tOifigeach Díospóireachta: Eagraíonn an tOifigeach Díospóireacht comórtais inmhéanacha, agus déanann siad foirne a ullmhú le cur chuig comórtais náisiúnta

Oifigigh Choitianta Eile

• Oifigeach Urraíochta
• Oifigeach Drámaíochta
• Oifigeach Feachtasaíochta
• Oifigeach na Meáin
• Oifigeach na bhFreisear
• Oifigeach na 2/3/4 Bliana
• Oifigeach Foilseacháin
• Oifigeach Sóisialta
• Leas Oifigeach Siamsaíochta / Caidreamh Poiblí / srl. 
• Gnáth Bhall Coiste

Tá Conradh na Gaeilge i gcónaí sásta cuidiú a thabhairt do Chumainn Ghaelacha, idir chabhrú le cumann nua a bhunú, comhairle a thabhairt, pleanáil a dhéanamh, smaointí a phlé agus araile. Tá Comhordaitheoir Tríú Leibhéal lánaimseartha fostaithe againn leis an chuidiú sin a chur ar fáil dár gcraobhacha. Cuireann an Chonradh céardlann ar fáil do chumainn gaelacha, aiscíní do Sheachtain na bhFreisear, laethanta traenála, agus ticéid d'imeachtaí ar fáil ar praghas mic léinn. Is í Caoimhe Ní Mhaolaí an Comhordaitheoir reatha, agus is féidir teagmháil a dhéanamh léi ag Tá an seoladh ríomhphoist seo á chosaint ó róbait thurscair. Tá ort JavaScript a chumasú le hamharc air. chun an méid thuas a phlé.

Ina theannta sin, más baill Cumainn thú nó má tá suim agat i gCumann a bhunú, tá uaireanta oifige ar fáil go seachtainiúil gach Céadaoin ó 12-2 ag an nasc seo, le cúrsaí a phlé ar bhonn neamhfhoirmiúil.  

Déanann Aontas na Mac Léinn in Éirinn (AMLÉ nó USI) ionadaíocht ar mhic léinn sa mhórchuid de na coláistí agus ollscoileanna tríú leibhéal, agus tá Leas-Uachtarán don Ghaeilge ar a bhfoireann acu le ionadaíocht a dhéanamh ar mhuintir na Gaeilge ag an tríú leibhéal. I measc a gcuid oibre, tugann siad tacaíocht do Chumainn Ghaelacha sna coláistí lena bhfuil siad bainteach, mar sin is foinse mhaith chuidithe iad daoibh. Is féidir teagmháil a dhéanamh leis an Leas-Uachtarán don Ghaeilge ag  Tá an seoladh ríomhphoist seo á chosaint ó róbait thurscair. Tá ort JavaScript a chumasú le hamharc air.

Is gnáth nós é do Chumainn Ghaelacha 3ú Leibhéal bunreacht a bheith acu, a dhéanann a gcuid aidhmeanna, rialacha, róil agus rudaí tábhachtacha eile a leagadh amach go docht is go soiléir. Is minic gur gá do chumainn bunreacht a bheith acu le aitheantas oifigiúil a fháil sa choláiste, agus molann muidne mar dhea-chleachtas fosta go mbeadh bunreacht ag ár gcraobhacha 3ú Leibhéal uilig. Is uirlis é an bunreacht a chinntíonn gníomhaíochtaí an chumainn go gearr agus go fad-théarma, chomh maith le a bheith mar threoir in obair an chumainn. Cinntíonn sé go bhfuil a fhios ag oifigigh nua-thofa caidé atá orthu a dhéanamh ina bpoist, chomh maith le cé na rialacha atá orthu a leanstan agus cé na spriocanna a ba cheart go mbeadh acu. Chomh maith beidh an bhunreacht mar threoir úsáideach i gcás easaontú i measc baill choiste nó maidir le reachtáil an choláiste.  

Bunreachtanna do Chumainn Ghaelacha
Seo thíos roinnt bunreachtanna ónár gcraobhacha fá láthair. Ní féidir linn gealladh go bhfuil siad seo cruinn nó suas chun dáta, agus is féidir gur tháinig athruithe ó cuireadh an liosta seo le chéile. Ní gur foinse chruinn atá in ainm is a bheith anseo, ach gur féidir é a úsáid le comparáid a dhéanamh idir choláistí, agus le cruth a thabhairt do chumainn úra ar an méid atá i gceist le bunreacht agus iad ag iarraidh ceann a chruthú dóibh féin. 

Cumann Gaelach TCD - BunreachtTCD.pdf
Cuallacht na Gaeilge, Má Nuad -BunreachtMáNuad.pdf
Cumann Gaelach UCD -Bunreacht
An Chuallacht, UCC - Bunreacht_Chuallacht_UCC.pdf

Sonraí teagmhála le fáil anseo

Tá tú tofa mar Oifigeach Gaeilge, fairplé duit! Ar dtús báire caithfimid súil ar an méid atá i gceist sa ról. 

Ar dtús, ní achan choláiste agus ollscoil atá Oifigeach Gaeilge mar oifigeach Aontais acu. Fá láthair tá mic léinn thiománta i gcoláistí éagsúla ag troid le sin a bhaint amach, ionas go mbeidh glór ag Gaeil ar Aontais Mac Léinn, agus go mbeidh rochtain acu ar fhoinse údaráis lena mianta a bhaint amach. Mar sin, más Oifigeach Gaeilge thú cheana, tá buntáiste ar leith agat sa dóigh go bhfuil an cumhacht sin bainte amach ag daoine a chuaigh romhat cheana féin.

Má tá bunreacht ag an Aontas, gach seans go bhfuil sé luaite ann caidé atá tusa in ainm is a bheith freagrach as. Gach seans fosta go bhfuil reachtaíocht bainteach leis an Ghaeilge curtha fríd ag comhairle an Aontais nó a mhacasamhail de chóras i do choláiste. Má tá leabhar polasaí ag an Aontas, amharc caidé na seasaithe atá glactha ó thaobh na Gaeilge de thar na blianta. Ag brath ar an choláiste, thiocfadh le seo a bheith eagraithe go néata san aon áit amháin agus é furasta le theacht air. Thiocfadh leis fosta a bheith scaptha idir cháipéisí éagsúla ó bhlianta difriúla gan ord nó eagar. Beidh ort an taighde seo a dhéanamh cibé, is cuirfidh sé cruth ar na rudaí atá curtha chun tosaigh ag na baill le blianta anuas. 

Beidh tú ag obair i rith na bliana leis na hoifigigh eile ar fad ar an Aontas, mar sin is fiú dea-chaidreamh a bheith agat leo. Beidh seo mar chuidiú nuair atá ort brú a chur orthu nó rudaí a iarraidh uathu amach anseo. Cur aithne orthu, bí cairdiúil agus cur ar an eolas iad faoi na dualgais atá orthu ó thaobh na Gaeilge de agus iad ar an Aontas. 

Má tá Cumann Gaelach sa choláiste, beidh tú ag obair go dlúth leosan chomh maith. Cur aithne ar an chathaoirleach agus na hoifigigh eile luath sa bhliain, ofráil do chuid cabhair dóibh agus déan do dhícheall caidreamh chomh maith is gur féidir a chothú leo i rith na bliana. Beidh rochtain níos fearr acusan ar dhaoine le Gaeilge atá lasmuigh de chiorcail an Aontais, agus beidh sé de chumas acusan imeachtaí sóisialta agus araile a reáchtáil níos éifeachtaí ná an Aontas go minic. Má tá deá chaidreamh eataraibh, beidh seo mar chuidiú duitse agus tú ag iarraidh rudaí a bhaint amach i do ról féin

Níl ach méid áirithe ama dul a bheith agat i gcaitheamh na bliana, agus beidh ort smaoineadh ar an dóigh ina bhfuil tú chun an am sin a úsáid. Beidh idir léachtaí, staidéar, scrúduithe agus obair acadúil eile agat, beidh saol sóisialta agat, thiocfadh post páirtaimseartha a bheith agat agus beidh go leor eile. Smaoinigh ar cé mhéad ama a féidir leat a chur i dtreo d’obair mar oifigeach gach seachtain. 

San am sin, go príomhach ba mhaith leat go mbeidh tú ag obair ar son pobal na Gaeilge sa choláiste. Ansin má tá am fágtha, is féidir smaoineadh ar na rudaí a féidir déanamh leis an Ghaeilge a chur chun cinn ar bhealaigh eile, ar nós a bheith ag plé le foghlaimeoirí agus foghlaim na Gaeilge. Go deireanach ansin, is cosúil go mbeidh rudaí eile ar siúl san Aontas a bheidh daoine ag lorg cabhair leo, agus is fiú in amanna tacú leo, ach cinnte a dhéanamh go bhfuil do chuid tosaíochtaí féin in ord.

Munar bhfuil Oifigeach Gaeilge i do choláiste go fóill, déan ceann a lorg!

Labhair le hoifigeach reatha ar d'aontas faoi fhéidearthachtaí an ról nua seo a bhunú. Ag brath ar do choláiste, tá seans ann go mbeidh ort rún a chuir os comhair Comhairle na Mac Léinn, agus móireamh vóta a fháil i bhfábhúr do rún. I gcoláistí eile, b'fhéidir go mbeidh ort sínithe a bhailiú i gcomhair achainí. Beidh an eolas seo ar fad ar fáil ar shuíomh d'aontas, nó trí theagmháil a dhéanamh le hOifigeach reatha.

Déan cinnte buntáistí an ról a mhíniú, agus na dualgaisí atá roimh do choláiste de réir Acht na dTeangacha Oifigiúla (Leasú) 2022 ó dheas nó Acht na dTeangacha agus Féiniúlachta 2022 ó thuaidh. Más baill AMLÉ é d'aontas, tá dualgaisí d'aontas i dtaobh na Gaeilge le fáil anseo. 

Is féidir teagmháil a dhéanamh le  Tá an seoladh ríomhphoist seo á chosaint ó róbait thurscair. Tá ort JavaScript a chumasú le hamharc air. má tá tacaíocht uait leis an méid thuas.

Chomh fada is atá tú i do ról mar Oifigeach Gaeilge, beidh tacaíochtaí i gcónaí ar fáil duit le do chuid aidhmeanna agus spriocanna a bhaint amach. Tá Conradh na Gaeilge i gcónaí sásta cuidiú a thabhairt, agus tá Comhordaitheoir Tríú Leibhéal lánaimseartha fostaithe againn leis an chuidiú sin a chur ar fáil duit. Is í Caoimhe Ní Mhaolaí an Comhordaitheoir reatha, agus is féidir teagmháil a dhéanamh léi ag Tá an seoladh ríomhphoist seo á chosaint ó róbait thurscair. Tá ort JavaScript a chumasú le hamharc air.. 

Ina theannta sin, más Oifigeach Gaeilge reatha thú nó má tá suim agat i mbunú an ról seo i do choláiste, tá uaireanta oifige ar fáil go seachtainiúil gach Céadaoin ó 12-2 ag an nasc seo, le cúrsaí a phlé ar bhonn neamhfhoirmiúil.  

Déanann Aontas na Mac Léinn in Éirinn (AMLÉ nó USI) ionadaíocht ar mhic léinn sa mhórchuid de na coláistí agus ollscoileanna tríú leibhéal, agus tá Leas-Uachtarán don Ghaeilge ar a bhfoireann acu le ionadaíocht a dhéanamh ar mhuintir na Gaeilge ag an tríú leibhéal. I measc a gcuid oibre, cuireann siad béim ar leith ar a bheith ag cuidiú le Oifigigh Ghaeilge sna hAontais Mac Léinn, mar sin is foinse mhaith chuidithe iad fá do choinne. Is í Bláithín Nic a t-Síthigh an Leas-Uachtarán reatha, agus is féidir teagmháil a dhéanamh léi ag Tá an seoladh ríomhphoist seo á chosaint ó róbait thurscair. Tá ort JavaScript a chumasú le hamharc air.. 

Tá i bhfad níos mó ag baint le ról an t-Oifigeach Gaeilge ná aistriúcháin amháin. 

Ag Comhdháil AMLÉ 2023, d'eirigh le rún a dúirt nar "chóir go mbeadh ról an Oifigigh Gaeilge dírithe ar an aistriúchán, ach a bheith dírithe ar chur chun cinn na teanga agus ar chosaint cearta teanga san ollscoil."

Má tá seirbhísí aistriúcháin de dhíth ó do choláiste nó aontas, moltar duit dul i dteagmháil le seirbhísí aistriúcháin an Chonartha, trí rphost a sheoladh go Tá an seoladh ríomhphoist seo á chosaint ó róbait thurscair. Tá ort JavaScript a chumasú le hamharc air.. 

Mar gheall go bhfuil an Ghaeilge mar teanga oifigiúil san Aontas Eorpach, tá deiseanna ann do dhaoine le Gaeilge. Tá poist éagsúl ar fáil san AE: aistritheoir, ateangaire, dlítheangeolaí, profléitheoir, cúntóir, agus riarthóir. Bíonn aistritheoirí ag plé leis an bhfocal scríofa, agus bíonn ateangairí ag éisteacht le hóráid beo agus á haistriú go dtí teanga eile. Is féidir gach eolas maidir le postanna trí ghaeilge leis an AE anseo.

Tá riachtanas leagtha síos ag Acht na dTeangacha Oifigiúla (Leasú) 2021 go mbeidh 20% d’earcaithe chuig an earnáil phoiblí inniúil i nGaeilge agus Béarla ó dheireadh 2030. Ag brath ar an ról, bheadh caighdeán ard sa Ghaeilge labhartha agus/nó scríofa de dhíth chun dul i mbun oibre trí mheán na Gaeilge. Mar gheall air sin, beidh an Ghaeilge mar bhuntáiste suntasach agus duine ag dul le haghaidh aon ról sa státseirbhís nó san earnáil phoiblí. Tá réimse leathan post ar fáil leis an stát, ó chléireach go hinnealtóir go dochtúir go státsheibhíseach sinsearach agus iliomad eile. Tugann an éagsúlacht seo deis do dhaoine gur mhaith leo obair trí mheán na Gaeilge a rogha rud a dhéanamh. Is féidir teacht ar tuilleadh eolas maidir le postanna sna stáitseirbhís anseo.

Tá deiseanna de shíor ag teacht aníos le heagraíochta ar nós Raidío na Gaeltachta, Macalla teo, Fíbín Media, Cúla4 agus araile. Coinnigh súil ar https://peig.ie/foluntais/ le deiseanna reatha a fheiceáil.

Inteirneacht le RnaG/TG4

Fógraíonn RTÉ Raidío Na Gaeltachta agus TG4 inteirneachtaí gach bliain. Coinnigbh súil ar an nasc seo le folúntais a fheiceáil.

BLOC TG4

Má tá taithí ócáideach nó neamhfhoirmiúil uait, smaoinigh ar ábhar a chruthú do BLOC TG4. Is ardán BLOC é do Ghaeilgeoirí idir 18-35 atá ag iarraidh ábhar nuálach, greannmhar (agus dána) a chur ar fáil don phobal Gaeilge. Bíonn muid i gcónaí ag lorg smaointí nua ó daoine agus tá lán fáilte romhaibh dul i dteagmháil le Tá an seoladh ríomhphoist seo á chosaint ó róbait thurscair. Tá ort JavaScript a chumasú le hamharc air. má tá smaointí agaibh i gcomhair sraith físeáin ar Instagram nó TikTok a cruthú!

Má tá ort bliain thaithí oibre a ghlacadh mar chuid de do chéim - smaoinigh ar chuir isteach ar phost in earnáil na gaeilge

Printíseacht le hÚdarás na Gaeltachta:

Tá printíseacht á n-offráil ag Údarás na Gaeltachta in earnáil éagúla, m.sh: siúinéireacht, pluiméireacht, meicníocht, gruagaireacht, teicenoir saotharlainne, cleachtóir árachais, ceantálaíocht srl. 

Tá 15 earnáil éagsúil ag teacht faoin scéim agus 60 printíseacht ag baint leo sin, iad ar fad aitheanta ag SOLAS agus oscailte do phobal na Gaeltachta le líofacht i nGaeilge

Inteirneacht le RnaG/TG4

Fógraíonn RTÉ Raidío Na Gaeltachta agus TG4 inteirneachtaí gach bliain. Coinnigh súil ar an nasc seo le folúntais a fheiceáil.

Tréimsí Oiliúna leis an tAE 

Offrálann an tAontas Eorpach tréimshí oiliúna trí ghaeilge. Coinnigh súil amach ar an leathanach seo le teacht ar deiseanna reatha.

Tá deiseanna ann dul go Meiriceá nó Ceanada le grúpaí cosúil le Fulbright agus ICUF, a ligeann do chéimithe úra dul go Meiriceá Thuaidh ar mhaitheas staidéar agus taighde a dhéanamh.

Is féidir tuilleadh eolais a fáil faoi na gairmeacha éagsúla atá ar fáil le Gaeilge ag cnag.ie/gairmeacha. Tá an t-eolas is déanaí faoi phostanna éagsúla atá ag earcú faoi láthair ag peig.ie/foluntais.

Tuathal, Iris CumaInn Gaelaigh, Coláiste na Tríonóide

Iris Breac, Iris na Cuallachta, Coláiste na hOllscoile Corcaigh

Buaiteoirí an Ghradaim Airgid 2023

An Cumann Gaelach, Coláiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath

Aontas na Mac Léinn, IEDT Dhún Laoighaire

IrishSoc Coláiste Ríoga na Máinleá in Éirinn

Aontas na Mac Léinn, Coláiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath

Aontas na Mac Léinn, OT an Oirdheiscirt, Port Láirge

Aontas na Mac Léinn, Ollscoil Chathair Baile Átha Cliath

Aontas na Mac Léinn, Coláiste Cheatharlach

Aontas na Mac Léinn, Ollscoil Uladh

Aontas na Mac Léinn, Ollscoil na Banríona

Buaiteoirí an Ghradaim Óir 2023

Aontas na Mac Léinn, Coláiste na hOllscoile, Corcaigh

An Cumann Dramaíochta, Coláiste na hOllscoile, Corcaigh

An Cumann Gaelach, Ollscoil na Gaillimhe

Comhaltas na Mac Léinn, Ollscoil na Gaillimhe

Cuallacht Cholmcille, Ollscoil Mhá Nuad

Aontas na Mac Léinn, Ollscoil Mhá Nuad

An Cumann Gaelach, Ollscoil Luimnigh 

Aontas na Mac Léinn, Coláiste Mhuire gan Smál

Aontas na Mac Léinn, Coláiste na Tríonóide

An Cumann Gaelach, Coláiste an Tríonóide